TARİH PROJE BLOGU

Dijitalleşmenin Tarih Araştırma ve Yazımına Olumlu Etkileri

  Erişilebilirlik ve Veritabanları: Dijitalleşme, tarihi belge ve kaynaklara dijital ortamda erişilebilir olmasını sağlamıştır.Örnek olarak yazılı arşivler, belgeler, kütüphaneler ve diğer yazılı kaynaklar dijital ortama geçerek coğrafi sınırlamayı aşmıştır. Bu sayede çok daha hızlı şekilde daha büyük kitlelere ulaşabilmiştir

  Veri Analizi ve Araştırma Kolaylığı: Dijital araçlar ve yazılımlar, büyük veri kümelerinin analiz edilmesini kolaylaştırmıştır. Metin madenciliği (text mining), dil işleme (natural language processing) ve diğer dijital analiz yöntemleri tarihsel metinlerin analiz ve incelenmesinde kolaylıklar sunar.

  Dijital Yayımlar ve Paylaşım: Tarihsel araştırmaların dijital platformlarda yayımlanması, bulguların daha hızlı bir şekilde akademik veritabanlarına ve topluma ulaşmasını sağlar. Bu, bilgi paylaşımını hızlandırır ve insanlar arasındaki bilgi alışverişini arttırır.

Çeşitli ve Etkileşimli Sunumlar: Dijitalleşme, tarih yazımını daha etkileşimli hale getirebilir. Video, fotoğraf, harita ve diğer görsel materyaller kullanılarak tarihi olayların anlatımı zenginleştirilebilir, bu da okuyucuların veya izleyicilerin konuyu daha iyi anlamalarına yardımcı olur.

 Depolama: Dijitalleşmenin en önemli avantajı depolama konusundadır. Tarihçinin en çok kullandığı arşiv kaynakları ve metinlerin depolanmasının çok düşük fiyata ve çok küçük bir alanda gerçekleşmesi, dijitalleşmenin avantajları arasında, onu en fazla memnun eden noktadır. Bilindiği üzere 120 GB’lık bir harici disk 300 TL civarında satılmakta ve 120.000 ciltlik bir kütüphaneyi içine alabilmektedir. Bu teknoloji gelecekte daha da ilerleyecek ve bilgisayarcı Michael Lesk’in tahminine göre, insanların yazdığı, söylediği, fotoğrafını çektiği her şeyi depolamak mümkün olacaktır. Bu sebeple, ileride tarihî olacak kayıtlar silinmemeli, saklanmalıdır. Bütün tarihi veriler elimizde olunca, tarihyazımı kim bilir nasıl olacaktır?

Dijitalleşmenin Tarih Araştırma ve Yazımına Olumsuz Etkileri

 Veriyi Farklılaştırması: Dijital tarih çalışmalarına yönelik en fazla eleştirinin geldiği nokta veriyi bağlamından çıkarması yani anlamını yozlaştırmasıdır. Daha önce yapılamayan pek çok işlemin yapılmasını mümkün kılmasına ve metin üzerinde bilgisayarın işlem yapabilmesi için gerekli olmasına rağmen, tarihi metinleri bağlamlarından çıkardıkları, bunun da anlamayı zorlaştırdığı düşüncesiyle, indirgeme işlemi dezavantajlar arasında ilk başta sıralanmaktadır. Veriyi indirgeyerek, ana anlamından uzaklaştırılması veya yanlış anlaşılması gibi olaylara yol açmaktadır.

  Kalite ve Orijinallik: Dijital teknolojinin en önemli etkilerinden biri kalite ve orijinallik konusundadır. Çünkü İnternet doğru ile yanlış, önemli ile önemsiz, kalıcı ile geçici arasında bir ayrım yapmamakta, bilgisayar ekranında görünen her şey diğeri ile aynı nitelik ve inanılırlığa sahip olmaktadır. İnternetin bilgiyi tarafsızca bize sunması nedeniyle, doğru ve yanlış bilgiyi ayırt etmede dikkat etmemiz gerekmektedir.

 Erişilmezlik: İnternet ve dijitalleşme konusundan bahsederken, erişilmezlikten bahsetmek garip görünebilir. Fakat şu gerçektir ki, erişilebilirlik ve çeşitliliğe rağmen, potansiyel bir erişilmezlik ve tekel gibi gerçek tehditler de bulunmaktadır. Bilgisayar sahipliği ve İnternet erişilebilirliği konusunda, zengin ve fakir, beyaz ve beyaz olmayan arasındaki uçurum daralsa da hala mevcuttur. Küresel ölçekte bakıldığında, dünya nüfusunun 2/3’ünün, İnternet bir yana, telefon erişiminin olmadığı görülür. Bilgisayar ve İnternet’i olsa da kullanıcıların tamamı, bu bedava kaynaktan etkin şekilde yararlanabilecek imkan veya bilgiye sahip değildir.

Kaynakça

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1161401

https://evrimagaci.org/blog/dijitallesmenin-tarih-arastirmalari-ve-yazim-sureclerine-olumlu-ve-olumsuz-etkileri-18948